ALERJİK RİNİT
Alerjik rinit (AR), nazal mukoza ve konjunktivalarda aeroallerjenlere karşı gelişen hipersensitivite reaksiyonuna bağlı burun ve gözlerde meydana gelen semptomlardan oluşur.
MASTOSİTOZ
Mastositoz, mast hücrelerinin cilt, kemik iliği gibi dokularda birikimiyle karakterize heretrojen bir hastalık grubunu tanımlamaktadır. Klinik durumlara ve patolojik bulgulara göre mastositoz dünya sağlık örgütünce (WHO) farklı yedi kategoriye ayrılmıştır. Kütanöz mastositoz iç organ tutulumu olmadan deri tutulumunu tanımlarken, sistemik mastositoz cilt tutulumunun eşlik ettiği ya da etmediği iç organ tutulumun (sıklıkla kemik iliği tutulumu) olduğu mastositozu tanımlamaktadır.
HEREDİTER ANJİOÖDEM
Herediter anjioödem (HAE) ve ilişkili hastalıklar bradikinin gibi vazoaktif peptitlerle tetiklenen, tekrarlayan anjioödem ataklarıyla karakterizedir.
ÜRTİKER VE ANJİOÖDEM
Ürtiker; kaşıntılı, ödemli, kızarık, yuvarlak veya oval şekilli yüzeyden kabarık deri lezyonlarıyla karakterize hastalık durumlarıdır. Lezyonların orta kısımları soluktur. Boyutları birkaç milimetreden santimetreye kadar değişir. Dakikalar veya günler içinde lezyonlar kaybolur. Anjioödemde gode bırakmayan, eritemsiz, keskin sınırlı olmayan ödematöz lezyonlar vardır. Anjioödemde yanma, basınç ya da ağrı hissi vardır. Anjioödem diğer ödemli lezyonlardan dudak, dil, göz çevresi, el ayak ve genital bölgeleri tutmasıyla ayırt edilir. Altı hafta içinde tekrar eden, kısa sürede sonlanan lezyonlar akut olarak tanımlanır. Lezyon altı haftadan daha uzun sürüyorsa, kronik olarak tanımlanır.
ALERJİK VE NONALERJİK ASTIM
Son yıllarda alerjik hastalıklar ve astımın görülme sıklığı giderek artmaktadır. Öyle ki 1990-2000 yılları arasında geçen 10 yıl içinde astım prevalansı önceki 10 yıla göre ikiye katlamıştır . Bu sebeple bu hastalıklar için yeni tedavi yaklaşımları oluşturmak gerekmektedir. Ayrıca bahsi geçen yıllar içerisinde son derece güçlü tedavi ajanları bulunması ve kullanılmasına rağmen bu hastalıkların görülme sıklığının artması nedeniyle immünopatogenezin çok daha ayrıntılı araştırılması ve anlaşılması gerekliliği kaçınılmaz bir gerçektir.
İLAÇ ALERJİSİ
Advers (zararlı) ilaç reaksiyonları (AİR) hayatı tehdit edebilen önemli bir sağlık sorunu olarak tanımlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından, ilacın reçete edilen dozunda meydana gelen istenmeyen ve zararlı reaksiyonları olarak tanımlanmıştır. AİR’ ları farmakolojik olarak 2 büyük alt tipe ayrılmıştır. Tip A reaksiyonlar, doz bağımlı ve tahmin edilebilir; tip B reaksiyonlar ise dozdan bağımsız ve tahmin edilemeyen reaksiyonlardır.
TRANSPLANT İMMÜNOLOJİSİ
Klinik olarak transplantasyon; organların ve Langerhans hücre adacıklarının naklini ifade eder. Transplant immünoloji hakkındaki bilgilerimiz, rejeksiyonu önlemek üzere host-versus-graft (HVG) immün yanıtının üstesinden gelmek için gereklidir. Ancak; burada, hemopoetik hücre transplantasyonunda (HCT) olduğu gibi sadece HVG reaksiyonu değil aynı zaman da graft-versus-host (GVH) reaksiyonu da dikkate alınmalıdır. Çünkü, nakil için hazırlanmış olan kemik iliği ve periferik kan kök hücreleri (mPBSCs) matür T hücreleri içerir, uygulama sonrasında immün baskılı olan alıcı için GVH riski vardır. Kornea, böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, incebarsak, pankreas, hatta el, kol ve yüz nakli yapılabilmektedir. Gelecekte bu listeye hepatosit, myoblast, kök hücre kaynaklı diğer hücre tipleri de eklenebilir. Aynı tür üyeleri içinde yapılan transplant “allotransplant”, farklı türler arasında yapılan “ksenograft” olarak adlandırılır. Ksenograft nakiller; gelecekte allogenik organ nakillerinin yetersiz kaldığı durumlar için bir çözüm olarak düşünülmektedir.
HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI
Kazanılmış immün yanıt; infeksiyonlara karşı konak savunmasının önemli bir parçasıdır. Antijenlere spesifik reseptör taşıyan lenfositlerin klonal seleksiyonu sayesinde bu savunmanın özgül ayırıcı ve benzersiz yanı ise patojenleri spesifik olarak tanıyabilme yeteneğidir. İnfeksiyöz ajanlarla ilgisiz bazı antijenler de kazanılmış immün yanıt ile karşılanırlar. Klinik olarak önemli birçok hastalık, tipik olarak infeksiyonun olmadığı durumlarda bazı antijenlere karşı oluşmuş normal immün yanıtla karakterizedir. Örneğin alerjik hastalıklardaki immünolojik yanıt, infeksiyöz olmayan ajanlara karşıdır. Aslında bu olaydaki antijen zararsız bir çevre elemanıdır. Otoimmünitede ise immün yanıt otoantijene yöneliktir.
İMMÜN SİSTEM
İmmün sistem, patojenik mikroorganizmalar yanında infeksiyöz olmayan yabancı maddelere karşı savunma amacıyla, bazı hücreler, moleküller ve organlarca oluşturulmuş kompleks bir yapıya sahiptir. Ayrıca konağın korunmasından öte hücre yüzeylerinde eksprese edilen özel molekülleri tarama ve tanıma yoluyla kişinin doku homeostazı ve doku tamirini de düzenler. İmmün sistem hücreleri malign, ölü ya da hasarlanmış hücreleri tanır ve yok eder. İmmün hücreler, kemik iliğindeki hematopoetik kök hücrelerden kaynaklanıp kan ve lenfoid dolaşıma katılırlar. Bu hücreler özelleşmiş lenfoid organlarda kompleks bir mikro yapıya dönüşüp, hemen hemen her türlü dokuya yerleşirler. Bu hücreler, mikroçevrelerinde diğer hücrelerle etkileşen karakteristik yüzey moleküllerini eksprese ederler. Bu hücre yüzey molekülleri CD (cluster of differantiations) olarak adlandırılır. Lenfoid organlardaki anatomik organizasyonları tüm vücudu baştanbaşa dolaşma ve kan ile lenfoid dokular arasındaki göç yetenekleri, konak savunmasının çok önemli parçalarıdır. Aktivasyon durumunda immün hücreler; immün sistem hücreleri ve diğer hücreler arasındaki ilişkiyi sağlayan küçük suda eriyen proteinler ve sitokinler salgilar.
RADYOKONTRAST MADDELERLE OLUŞAN ALERJİK REAKSİYONLAR
Radyokontrast maddeler tanı ve tedavi için dünyada milyonlarca kişiye kullanılmaktadır. Ciddi alerjik reaksiyon yaşanma olasılığı çok düşük olsa da yapılan uygulama sayısından dolayı oldukça fazla kişide görülebilir. Bu ajanlar ile ilacın kemotosik yan etkileri ve alerjik reaksiyonlar (non-IgE aracılı ve IgE aracılı ani başlangıçlı veya T hücre aracılı geç başlangıçlı) görülebilir. Hiçbir uygulama ile alerjik reaksiyon gelişme riski tamamen ortadan kaldırılamasa da en aza indirmek için deri testleri (prick, intradermal, yama) ve premedikasyon tedavisi kullanılabilir. Alerjik reaksiyonların kimde ve nasıl ortaya çıkacağı her zaman Biz bu incelemede radyokontrast maddeler ile yaşanabilecek reaksiyonlara yaklaşımı anlatmaya çalışacağım.
